Nowy system net-billing – to powinieneś wiedzieć

Obowiązujący od 1 kwietnia 2022 roku net billing — nowy system rozliczeń energii elektrycznej pochodzącej ze słońca — sprawił, że opłacalność fotowoltaiki jest ponownie rozważana. Od momentu zmiany systemu rozliczeń z net-metering na net-billing, wiele osób rozważało sens inwestowania instalację fotowoltaiczną, czy słusznie? Warto przyjrzeć się liczbą na spokojnie.

Przy obecnych podwyżkach cen energii elektrycznej zarówno nowy system rozliczeń nadwyżki energii net-billing, jak i instalacja fotowoltaiczna stale się opłaca. Nawet jeśli net-billing jest mniej korzystny od poprzedniego systemu net-metering, a czas zwrotu inwestycji się wydłużył, to i tak okres zwrotu wynoszący w przypadku systemu rozliczeń net-billing od 7 do 13 lat jest akceptowalny dla wielu inwestorów. Zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę stale rosnące koszty wszystkich źródeł energii, nie tylko energii elektrycznej.

Co to jest net-billing i na czym polega?

Net-billing to wartościowy system rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta. Zakłada on oddzielne rozliczanie wartości (nie ilości) energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej i energii elektrycznej pobranej z sieci elektroenergetycznej. Wartość energii wprowadzonej do sieci ustalana będzie według ceny giełdowej z Rynku dnia następnego (RDN). Za wyznaczanie cen jest odpowiedzialny jest operator informacji rynku energii (PSE – Polskie Sieci Elektroenergetyczne). Rynkowa cena energii będzie publikowana na stronie operatora w dniu poprzedzającym dzień rozliczeń.

W tym systemie prosument płaci za zużytą energię wraz ze wszystkimi opłatami (w tym VAT, opłaty dystrybucyjne itp.) zgodnie z taryfą swojego sprzedawcy, tak jak zwykły odbiorca energii. Prosument kupuje więc energię ze wszystkimi kosztami taryfowymi i sprzedaje ją bez tych kosztów. Jest on bowiem zwolniony z podatku PIT, akcyzy i VAT.

Za pomocą specjalnego konta depozytowego założonego u dostawcy energii zapisywana jest wartość pieniężna w złotych, którą prosument sprzedał dostawcy energii. Zgromadzone środki przechowywane są na indywidualnym wirtualnym koncie depozytowym, którym może zapłacić za zakupiony prąd.

Pieniądze zarobione przez prosumenta na sprzedaży energii nie są objęte podatkami VAT (podatek od towarów i usług), PIT (podatek dochodowy) ani akcyzą. Oczywiście w przypadku kupna energii, podatki te niestety są już wliczone w cenę ostateczną.

Środki zarobione przez prosumenta w danym miesiącu będą „ważne” na koncie depozytu prosumenckiego przez 12 miesięcy. Oznacza to, że wartość energii wyprodukowanej np. w lipcu 2022 r. roku, będzie mogła posłużyć do zapłaty za energię pobieraną np. zimą, aż do końca lipca 2023 roku.

Prosument ma także prawo do rozliczenia nadpłaty za wyprodukowaną przez siebie energię elektryczną niewykorzystaną w okresie 12 miesięcy. Jednak zgodnie z ustawą, wysokość ewentualnej nadpłaty zwracanej przez sprzedawcę, nie może przekroczyć 20% wartości energii elektrycznej (wyrażonej w złotówkach) wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty. Zwiększenie samokonsumpcji pozwoli na optymalizację kosztów

Co decyduje, czy fotowoltaika będzie się opłacać od 2022 roku?

O opłacalności każdej inwestycji decyduje zazwyczaj kilka kluczowych czynników. Także inwestycja w instalację fotowoltaiczną posiada kilka czynników decydujących o jej opłacalności:

• Dofinansowanie do budowy instalacji i różnego rodzaju dotacje,
• Sumaryczny koszt montażu instalacji,
• Efektywność instalacji, czyli ilość wyprodukowanej energii,
• W przypadku net-billingu znaczący wpływ będzie miała autokonsumpcja, czyli zużycie wyprodukowanej darmowej energii na potrzeby własne.

Od wielu lat realizowane są programy wsparcia realizacji inwestycji z zakresu odnawialnych źródeł energii (OZE). Aktualnie największymi źródłami dofinansowania fotowoltaiki są:

• Program Mój Prąd – osoby fizyczne,
• Program Czyste Powietrze – osoby fizyczne, jak i firmy,
• Ulga termomodernizacyjna – do budynków mieszkalnych,
• Programy regionalne finansowane w ramach RPO (Regionalny Program Operacyjny),
• Dotacje gminne do fotowoltaiki.

Dotaccja pozwala skrócić okres zwrotu inwestycji w instalację fotowoltaiczną nawet o kilka lat – w zależności od kosztu instalacji i wysokości dofinansowania. Przykładowo dofinansowanie do budowy instalacji i różnego rodzaju dotacje, a także dofinansowanie w ramach programu Mój Prąd 4.0.

• Najnowsza edycja programu dofinansowania fotowoltaiki „Mój Prąd 4.0”, która ruszyła 15 kwietnia 2022 r., przewiduje dotacje tylko dla instalacji o mocy od 2 do 10 kW rozliczanych w nowym systemie net-billing. Dofinansowanie wynosi od 4000 do 20 500 zł.
• Dotacja w ramach programu „Czyste Powietrze”. Wsparcie dla mikroinstalacji fotowoltaiki w ramach programu „Czyste Powietrze” wynosi do 50% wartości kosztów kwalifikowanych, nie więcej, niż 5000 zł. Wnioski można składać do końca 2027 roku.

Podsumowanie najważniejszych zasad net-billingu w Polsce

• Nadwyżki energii, którą oddaje prosument będą wyceniane po cenie rynkowej – początkowo według średniej ceny rynkowej energii elektrycznej z poprzedniego miesiąca kalendarzowego, a od 2024 według ceny giełdowej godzinowej na rynkach dnia następnego.
• System net-billingu stwarza zachętę dla prosumentów energii odnawialnej do zwiększania autokonsumpcji wytwarzanej energii elektrycznej i dopasowania rozmiaru instalacji adekwatnie do zapotrzebowania na energię elektryczną.
• Wycena energii pobranej z sieci po stawce detalicznej,
• Do rozliczeń będzie służyć tzw. depozyt prosumencki, czyli specjalny fundusz, zapisany na koncie prosumenta,
• Na wykorzystanie nadwyżki wyprodukowanej energii prosument ma 12 miesięcy,
• 20% nadwyżek wartości energii z każdego miesiąca zostanie zwrócona / wypłacony,
• Sprzedaż nadwyżek energii nie będzie objęta podatkiem VAT, akcyzy ani podatku dochodowego PIT,
• W przypadku ujemnych cen energii na giełdzie prosument będzie miał obowiązek wyłączyć instalację.

Czy fotowoltaika w net-billingu się opłaca – to musisz wiedzieć

• Wpływ efektywności instalacji na opłacalność inwestycji w panele fotowoltaiczne.
• Kluczem do efektywnej i opłacalnej instalacji fotowoltaicznej jest prawidłowy montaż i jakość elementów systemu zapewniających ciągłą nieprzerwaną pracę z pełną mocą i bez awarii.
• Błędy montażowe mogą mieć bezpośrednie przełożenie na uzyski. Nieodpowiednie obchodzenie się z modułami podczas montażu, czy też wybór nieodpowiedniej lokalizacji paneli i np. powstałe w wyniku tego zacienienia mogą doprowadzić do znacznego spadku wydajności.
• Latem instalacja wytwarza 2/3 energii, zimą tylko 1/3 produkcji rocznej. Miesiąc przestoju, w okresie wiosennym czy letnim, to nawet kilkanaście procent całorocznego uzysku.

Wyliczenie opłacalności fotowoltaiki w systemie net-billing (od 2022 r.).

Wiele osób zastanawia się dziś, jak wyliczyć opłacalność, czas zwrotu inwestycji i czy się opłaca inwestycja w fotowoltaikę. Poniżej przedstawiamy kalkulację net-billingu, czyli wyliczenia czy fotowoltaika się opłaca w 2022 roku.

• Za podstawę obliczeń weźmiemy instalację o mocy 5 kWp.
• Do obliczeń przyjmijmy koszt wykonania instalacji na blachodachówce wynoszący ok. 28 000 zł.
• Podstawowe dofinansowanie Mój Prąd 4.0 wyniesie 4000 zł.
• Zwrot w ramach ulgi termomodernizacyjnej 17% wyniesie 28  000 * 17% = 4760 zł.
• Koszt instalacji po odliczeniach wyniesie 19 240 zł.
• Instalacja 5 kWp skierowana na południe wyprodukuje rocznie ok. 5000 kWh energii.
• Dla dalszych wyliczeń, przyjmijmy poziom autokonsumpcji wynoszący 25%.
• Co daje 5000 * 25% = 1250 kWh, za które musielibyśmy zapłacić przy cenie 1 kWh = 0,8 zł, jakieś 1000 zł.
• Dodatkowo sprzedajemy energię nieskonsumowaną za kwotę 1125 zł.
• Przyjmijmy cenę sprzedaży prądu do sieci 0,30 zł/kWh (średnio na podstawie stawek z TGE, od stycznia do grudnia 2021 roku).
• 5000 kWh – 1250 kWh = 3750 kWh * 0,3 zł/kWh = 1125 zł.
• Podsumowując obliczenia, oszczędności w skali roku to 1125 zł + 1000 zł = 2125 zł.
• Do obliczenia czasu zwrotu wykorzystamy koszt instalacji i coroczny zysk z paneli słonecznych.
• 19 240 zł / 2125 zł = ok. 9 lat czas zwrotu.

Obliczyliśmy wiele różnych scenariuszy. W zależności od doboru parametrów, rentowność wynosi od 7,5 do 13 lat. Nawet jeśli opłata za energię elektryczną oddaną do sieci jest niższa lub nie otrzymujemy wszystkich dotacji, koszty inwestycji pozostają opłacalne. Należy pamiętać, że producenci dają na moduły gwarancję od 20 do 25 lat. Doświadczenia z Niemiec pokazują, że przy założeniu starannego montażu możemy liczyć na żywotność modułów na poziomie 30-35 lat.

Wsparcie przed i posprzedażowe, wsparcie techniczne oraz darmowe szkolenia

Skorzystaj z okazji i zdobywaj wiedzę w zakresie fotowoltaiki, biorąc udział w szkoleniach. Udział w wydarzeniach dla klientów SegenSolar jest bezpłatny. Aktualne szkolenia oraz nagrania są dostępne na portalu klienta. Aby otrzymać dostęp, skontaktuj się z naszymi konsultantami pod numerem +48 22 307 26 70 lub wysyłając formularz kontaktowy >>